Sołectwo Bystrzyca

Długa, łańcuchowa wieś, leżąca na Pogórzu Kaczawskim, na wysokości 265 - 420 m. n.p.m., pomiędzy wzniesieniami Sołtysia Czuba (463 m. n.p.m.), Szklarka (428 m. n.p.m.), Księżą Góra (445 m. n.p.m.) a Pasternikiem (358 m. n.p.m.) z którego zboczy wypływa potok Wierzbnika. Dawniej zwana: Gręba, Wiesenthal, Bistric, Wizental, Bistic, (...)

Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z 1217 r. i mówią o powstaniu tu nowej parafii wyłączonej z pod Kasztelani wleńskiej, dokument sygnowała żona Henryka Brodatego księżna Jadwiga. Początki osadnictwa na tych ziemiach są dużo wcześniejsze, ponoć zamieszkiwały tu ludy słowiańskie. W 1520 r. powstaje gmina ewangelicka. W styczniu 1599 roku do wsi na stałe przybywa rodzina von Schaffgotschów. W XVII w. wieś podzieliła się na dwie części: Ober- i Nieder- Wiesenthal jedna zarządzana była przez von Schewiniz a druga przynależała do von Zedlitz`ów. W XVIII w. właścicielem dolnej części wsi był H.G. Grocke w jego włościach znajdował się dwór z folwarkiem, kościół katolicki p.w. św Anny (istniał do 1850 roku), plebania, młyn i browar. W skład majątku wchodzi również powstała w 1713 r. kolonia Giełczyn. Górna część przynależała do rodziny von Busch. W jej posiadaniu był dwór z folwarkiem, kościół ewangelicki wraz z plebanią i szkołą, młyn i gorzelnia. Do niej przynależała również kolonia Posepko.

Obecnie wieś położona wzdłuż krętej drogi lokalnej z Wlenia do Bełczyny. Sołectwo zajmuje powierzchnię 1.189 ha i liczy 282 mieszkańców. Po czasach świetności pozostało wiele zabytków, do najcenniejszych zaliczyć można dwór [wpis nr: 362/1268/J z 14.06.96] obecnie dom mieszkalny, nad wejściem którego widnieje kartusz herbowy rodziny von Braun z umieszczoną datą 1646r. - to tutaj wychowywał się Wernher von Braun - uczony, jeden z czołowych konstruktorów rakiet i pionierów podboju kosmosu, współtwórca pocisków balistycznych V-2, pilot, niemiecki oficer, po wojnie, uczestnik amerykańskiego programu kosmicznego, dyrektor NASA i doradca prezydenta USA.


Obok znajduje się kościół p.w. Matki Boskiej z Lourdes, powstały w 1772 r. jako ewangelicki, opuszczony i rozgrabiony po II wojnie światowej, w 1959 roku, został przejęty przez katolików. Wpisany do rejestru zabytków, nr rej.: A/1309 z 31.08.2009. Obecnie odprawiane są tam coniedzielne msze. W jego skromnym wnętrzu znajdują się, przeniesione w ostatnich latach z przylegającego cmentarza, kamienne XVII- wieczne cało-postaciowe epitafia. Dolny dwór w 1945 r. został mocno zdewastowany przez stacjonującą tu Armię Czerwoną, następnie przekształcono go w PGR, by po kilku latach niszczenia całkiem go rozebrać. Zachowały się jedynie przyległe zabudowania mieszkalno - gospodarcze oraz wpisany do rejestr zabytk Spichlerz "Nieder Hof", 2 poł. XVIII, [nr rej.: A/5310 z 20.09.2011]. Z dawnego kościoła katolickiego i cmentarza ocalały nieliczne, mocno zniszczone nagrobki i kaplica grobowa rodu von Zedlitz z 1782 r. Tuż za murem rośnie Cis pospolity, liczące blisko 800 lat drzewo mierzy w obwodzie ponad 382 cm. Jak głosi legenda posadzony był przez mieszkańców, po zakończeniu budowy kościoła, na cześć jego fundatorki, księżnej Jadwigi (ok. 1217 r.) i jest pomnikiem przyrody [Zarz. Nr 6/90 Woj. Jel. z 21.02.90 r.]. We wsi znajduje się również wiele ciekawych domów z XVIII w. i XIX w.s większość z nich jest dużej kubatury co wskazuje na zamożność ich pierwotnych właścicieli.

Przez osadę przebiega zielony zielony Szlak Zamków Piastowskich. Z górnej części rozciąga się widok na Karkonosze i Pogórze Kaczawskie.


dolnośląskie, lwówecki, Wleń, Bystrzyca, Sudety, Pogórze Kaczawskie, Dolina Bobru

Strona prywatna - wykorzystywanie treści wyłącznie z podaniem autora i aktywnego adresu strony internetowej !

Copyright © 2009 - 2016 Marek Krzysztof Dral. Kontakt: kontakt(at)wlen.org.pl