LEGENDY
O Gołębiach.
Po wyjątkowo suchej wiośnie 1335 roku, lato przyniosło deszcze. Opady były długotrwałe i bardzo intensywne. Ziemia nie nadążała wchłaniać takiej ilości wody. Na polach i łąkach rosły kałuże. Leniwe strumyki szybko zamieniły się w bystre potoki, a Bóbr w rwącą rzekę, która nie znajdowała już miejsca w korycie i wkrótce wystąpiła z brzegów. Powódź to nie pierwszyzna dla mieszkańców Wlenia, jednak takiego potopu nie pamiętają najstarsi z nich. Całe miasto stało w wodzie która wartko przybierała. Ludzie co żyw uchodzili ze swych gospodarstw. Schronieniem dla nich były zamkowe mury.
Po kilku dniach, gdy woda zaczęła opadać ci co uciekli powracali do tego co z miasta pozostało. Większość domostw zabrała fala a obejścia pokrył muł. Pod wodą zginęło wielu mieszczan, utonął też prawie cały inwentarz. Tych co ocaleli czekały chude lata i ciężka praca.
Jeszcze popowodziowy fetor unosił się w powietrzu, gdy niebo przysłoniła wielka czarna chmura. Nie była to jednak zapowiedź kolejnej ulewy. To brzęczenie zapowiadało coś o wiele groźniejszego! Nad dolinę dotarła szarańcza! W mgnieniu oka z drzew znikały liście i owoce a z pól trawy i resztki zbóż. Mieszkańcy ruszyli z odsieczą. Tak jak robili to ich przodkowie, jedni zakładali szmaty na kije i odpędzali owady, inni wraz z kapłanem modlili się. Owe zabiegi były o tyle skuteczne, że i tak po kilku chwilach szarańcza wędrowała dalej w poszukiwaniu jedzenia zostawiając za sobą obraz zniszczenia i rozpaczy. Ludzie jeszcze długo pozostawali na polach. Przez łzy w oczach patrzyli na ogołoconą ziemie.
"... dlaczego pokarałeś nas Boże?!" - krzyczeli.
"Jeszcze ziemia po powodzi nie wyschła a Ty kolejną plagę na nas zsyłasz?! Czas zbiorów nadchodzi a pola puste! Bydło co z wielkiej wody ocalało teraz z głodu zdycha. Co mamy jeść?! Jak przeżyć?!" - Lamentowali.
W poszukiwaniu winnych i z prośbą o ratunek udali się do Księcia na zamek. Ten jednak niewiele potrafił pomóc. Rezerwy zapasów był już mocno nadszarpnięte a skarbiec po powodzi prawie pusty. Nie mógł Książe poratować poddanych, nie mógł ich też zostawić na pewną śmierć. W poszukiwaniu ratunku udał się do mędrca co na białych skałach mieszkał. Ten po dłuższym zastanowieniu przemówił:
"...Niech młode panny, w ciszy i spokoju ziarno na rynku rozsypują. Niech ptaki jakie przylecą do syta nakarmione zostaną. A baczenie niech dadzą na gołębie. Ptaki to bowiem mądre, towarzyskie, proste w hodowli i chętne do rozmnażania a ich mięso smaczne i pożywne. Po dniach paru całe gromady ptactwa zachęcone dokarmianiem do miasta dotrzeć powinny. Niech je uczciwie dokarmiają a przez rok kolejny pomogą im przetrwać."
Jak mędrzec poradziła tak lud uczynił. A przepowiednia szybko prawdą się stała. Gołębie uratowały księstwo przed głodem. Rok mieszkańcy przeżyli, kolejne plony już zebrali, spichlerze napełnili, jednak dokarmiania gołębi nie zaprzestali. Hodowla tych towarzyskich ptaków, którym tyle zawdzięczali stała się ich pasją. Po latach nawet targi zaczęli organizować na które to przyjeżdżali kupcy z odległych krajów, by tajniki hodowli poznać.
* * *
W 1914 roku mieszczanie upamiętnić chcieli 700- setną rocznicę powstania miasta i pomnik z tej okazji ufundowali. Nie zapomnieli przy tym iż ich przodkowie dzięki gołębiom rok tragiczny przeżyli i zwieńczeniem postumentu fontanny, dziewczyna karmiąca gołębie się stała. Pomnik po dziś dzień przed ratuszem stoi przypominając historii karty.
